صبح روز چهارشنبه 17 خرداد، سياره ناهيد از مقابل خورشيد عبور مي‌كند «گذر زهره» و كشف سياره‌هاي فراخورشي

 رصد و بررسی گذر تاریخی زهره از مقابل خورشید، این امكان را به دانشمندان و منجمان می‌دهد تا تحقیقاتی درباره سیارات فراخورشیدی به عمل آورند. 17 خرداد، سیاره زهره از مقابل خورشید عبور می‌كند و مانند لكه یا خال سیاه‌رنگی دیده می‌شود. گذر بعدی زهره حدوداً 105 سال دیگر خواهد بود. البته این اتفاق برای رصدگران فقط یك رویداد نادر نجومی‌ نیست؛ بلكه فرصت مناسبی برای بررسی و تحقیق درباره سیارات فراخورشیدی (سیارات سایر منظومه‌ها) است.

 

در جستجوی فراخورشیدی‌ها

مشاهده گذر سیارات از مقابل ستاره‌ها، یكی از راه‌های رایج كشف آنهاست. با عبور سیاره از مقابل ستاره، نورانیت ستاره اندكی تغییر می‌كند و رصدگران به واسطه تغییرات نور ستاره، به وجود سیاره‌ای به گرد آن پی می‌برند. تلسكوپ فضایی كپلر هم كه متعلق به ناساست، تاكنون با این روش توانسته 2300 مورد مشكوك به سیاره را كشف كند كه احتمالاً 80 درصد این موارد واقعاً سیاره فراخورشیدی است. البته كم و زیادشدن شدت نور ستاره‌ها به‌وسیله عوامل مختلفی به وجود می‌آید. یكی از مهم‌ترین آنها لكه‌های خورشیدی است. این لكه‌ها عارضه‌های سطحی روی ستاره‌هاست كه در دوره‌های زمانی منظمی‌ ظاهر می‌شود. خوشبختانه هم‌اكنون و هنگام گذر زهره، خورشید در دوران اوج حضور لكه‌ها قرار دارد و روی چهره‌اش لكه‌های فراوانی دیده می‌شود. دانشمندان با مشاهده همزمان زهره در حال عبور و حضور لكه‌ها، می‌توانند به تفاوت‌های گذر این دو پدیده پی ببرند. این شرایط در واقع برای آنها تمرینی است تا بتوانند در رصد ستاره‌های دیگر، لكه‌ها را از سیارات تشخیص دهند. در گذر پیشین زهره كه در سال 2004 اتفاق افتاد، خورشید عاری از لكه بود و چنین امكانی برای محققان فراهم نبود.دانشمندان با مشاهده دقیق گذر می‌توانند اطلاعاتی از جو سیاره‌ها نیز به دست آورند. جو سیاره زهره بسیار غلیظ و متراكم است. هنگام گذر زهره از مقابل خورشید، می‌توان آن را با فیلترهای گوناگون رصد كرد و به تركیبات جوی آن تا حدی پی برد. این فیلترها موادی مانند دی‌اكسیدكربن را كه در جو زهره موجود است، تخمین می‌زند. با مقایسه این داده‌ها و اطلاعاتی كه مدارگرد زهره به زمین مخابره كرده است، می‌توان به نتایج اطمینان‌بخشی درباره نوع و میزان تركیبات زهره رسید. البته در مدت عبور زهره از مقابل خورشید، منجمان آماتور هم می‌توانند فعالیت‌های علمی ‌انجام دهند. از جمله این فعالیت‌ها، اندازه‌گیری قطر سیاره زهره و مقایسه آن با داده‌های رسمی‌ و صحیح درباره ابعاد زهره است. در حقیقت عبور زهره از مقابل خورشید پدیده‌ای نادر است كه تا 105 سال آینده قابل رویت نخواهد بود. پس دانشمندان سعی می‌كنند تمامی ‌داده‌های ممكن را از آن استخراج كنند.





تاريخ : پنج شنبه 11 خرداد 1391برچسب:, | | نویسنده : مقدم |